FAQ

Płyta tłoczona powstaje w procesie wtrysku z poliwęglanowego granulatu poprzez fizyczne wytłoczenie treści z matrycy na powstałym dysku. Matryca jest “klonem” Państwa mastera (wzorcowego materiału przekazanego do produkcji), dlatego proces tłoczenia jest zawsze zindywidualizowaną produkcją “na zamówienie”. Dopiero po wytłoczeniu płyty można ją nadrukować, a następnie zapakować w odpowiednie etui.

Płyta nagrywalna (CD-R lub DVD-R) produkowana jest jako “czysty” nośnik, na której dopiero użytkownik nagrywa (poprzez wypalenie danych w specjalnej warstwie nośnika) własną treść. Taka płyta oznaczana jest literką “R” od słowa recordable – nagrywalna.

Oczywiście najistotniejszą kwestią jest to, czy dla użytkownika jest jakaś różnica w odtwarzaniu? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ jeśli weźmiemy pod uwagę jakość odtwarzanego filmu zapisanego na płycie tłoczonej i porównamy ten sam materiał na płycie nagrywalnej (z zachowaniem tych samych parametrów kodowania), to nie zauważymy różnicy. Ten sam fakt dotyczy płyty z zapisanym dźwiękiem, czy innymi danymi.

Różnice mogą wystąpić w takich aspektach jak trwałość nośnika (płyty tłoczone są zabezpieczone lakierem, choć podobne rozwiązania stosuje się w niektórych płytach nagrywalnych), jego kompatybilność ze sprzętami odtwarzającymi (niektóre urządzenia nie odtwarzają wszystkich nośników nagrywalnych), ale przede wszystkim w kosztach.

Aby powstała płyta tłoczona musi zostać wykonanych kilka złożonych i kosztownych działań. Niezapisana płyta nagrywalna, jako gotowy produkt, ma z góry określoną cenę i dlatego opłacalność produkcji z wykorzystaniem tego nośnika sięga mniejszych nakładów.

Podsumowując:

Płytę nagrywalną (CD-R, DVD-R, BD-R) należy wybrać jeśli: nakład produkcji nie przekracza kilkuset sztuk lub jest naprawdę mały (kilkadziesiąt), produkcja ma być wykonana w ekspresowym tempie (2-3 dni), płyty mają służyć do nagrywania własnych danych (np.: płyty “firmowe”) lub jest to produkcja reklamowa, o krótkim okresie wykorzystania.

Płyty tłoczone polecamy w następujących przypadkach: wydajecie Państwo komercyjną produkcję (na sprzedaż) filmową, muzyczną lub multimedialną, nakład przekracza kilka tysięcy sztuk. Oczywiście wybór należy do Państwa a powyższe informacje mają tylko wspomóc decyzję.

Dziś koszt płyty CD, czy DVD jest tak niski, że sprawia wrażenie prostego technologicznie produktu. Prawda jest jednak inna. Płyta CD/DVD, to wyrafinowany technologicznie produkt, a jego niska cena wynika tylko z ogromnej popularności. Często zapominamy o tym i traktujemy płyty nie zachowując ważnych zasad. Zastosowanie się do tych reguł sprawi, iż dłużej będziemy cieszyć się działającym nośnikiem bez obawy o brak możliwości odtworzenia treści na nim zawartym.

Oto podstawowe zasady:

• nie wystawiaj płyty na bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego

• płyta zachowuje swoje właściwości w temperaturze – 5 C do 55 C

• odpowiednia wilgotność to 10 – 95%

• nie wystawiaj płyty na bezpośrednie działanie wody i innych płynów

• nie dotykaj powierzchni przeznaczonej do zapisu (zarówno przed, jak i po nagraniu)

• chroń płytę od kurzu, piasku, pyłków i innych drobnych zabrudzeń

• chroń płytę przed upadkiem! (nawet drobne pęknięcia mogą spowodować problemy z odczytem danych)

• nie wolno naklejać na płytę żadnych naklejek!

• do opisywania płyt używaj tylko specjalnie do tego celu stworzonych flamastrów

• przechowuj swoje płyty w szczelnym opakowaniu

• nie wyginaj płyty!

• właściwe trzymanie płyty, to chwyt opuszkami palców za jej krawędzie

• nie przechowuj ważnych danych tylko na jednym nośniku – zrób kopię!

• pamiętaj, że nieprawidłowo działający odtwarzacz płyt może uszkodzić nośnik

Płyta DVD-R została wprowadzona na rynek w 1997 roku, natomiast płyta DVD+R w roku 2002. Dodatkowo format DVD-R jest wspierany i zatwierdzony przez organizację zrzeszającą firmy produkujące sprzęt i oprogramowanie wykorzystujące standard DVD – “DVD Forum”. Inna koalicja firm wspiera natomiast format DVD+R. Te istotne różnice spowodowały, że część urządzeń do odtwarzania i nagrywania płyt DVD wybiórczo nie jest kompatybilne z jednym z formatów. Na szczęście producenci sprzętu doszli do wniosku, że na takich rozwiązaniach głównie oni tracą i obecnie praktycznie każdy sprzęt jest kompatybilny ze wszystkimi formatami DVD. Jeśli chodzi o płyty CD-R (nagrywalne płyty), to w tym przypadku może się dojść do niekompatybilności w odtwarzaniu raczej tylko na urządzeniach z pierwszych lat produkcji. Szczegółowe specyfikacje na temat kompatybilności odtwarzanych nośników zawarte są w instrukcji każdego urządzenia. Znaczna jednak większość przypadków nieodtwarzalności płyt CD/DVD dotyczy błędów popełnionych przez użytkownika. Oto najczęstsze z nich:

• nieprawidłowy format zapisu (niekompatybilny z odtwarzaczem)

• błędy wypalania (błędy oprogramowania, zła prędkość, niesprawna nagrywarka)

• uszkodzenia nośnika

Pomijając podstawowe zasady dotyczące dbania o nośniki należy się upewnić, czy dane urządzenie jest kompatybilne z formatem CD-R, DVD-R lub DVD+R. Dodatkowo nośniki DVD-R, DVD+R ewoluują (kolejne wersje) i w związku z tym należy aktualizować wersje oprogramowania (firmware) nagrywarki. Dotyczy to zarówno nagrywarek komputerowych, jak i stacjonarnych. Odpowiednie oprogramowanie udostępniane jest przez producentów na ich stronach internetowych. Najczęstsze błędy popełniane przy nagrywaniu to:

• nieprofesjonalne oprogramowanie (bez kontroli procesu wypalania)

• nielegalne oprogramowanie (może powodować błędy)

• zbyt wysoka prędkość nagrywania

• niesprawna nagrywarka

• brud na nośniku (przed nagraniem należy sprawdzić, czy płyta jest czysta)

Dane na płycie mają postać miniaturowych rowków wypalonych na poliwęglanowej płycie CDR lub DVDR. Problem jest w tym, że wielkość tych rowków jest na tyle mała, że łatwo je uszkodzić, a tym samym spowodować brak możliwości odczytu danych. Płyty CDR, DVDR, Blu-ray posiadają tzw.: metalizację, dzięki której laser jest odbijany i umożliwia odczyt danych. Metalizacja może być wykonana z różnych metali (standardowo jest to aluminium). W płytach przeznaczonych do archiwizacji używa się srebra lub złota. Metale te podlegają utlenianiu (najszybciej aluminium), co powoduje utratę ich właściwości. Kolejnym elementem powodującym problemy w odczycie danych są miniaturowe pęknięcia częściowo związane ze sposobem klejenia płyt DVD (płyty te składają się z dwóch warstw). W standardowej płycie kropelka kleju jest rozmieszczana na powierzchni warstwy poprzez wykorzystanie siły odśrodkowej (w czasie obracania się). W płytach przeznaczonych do archiwizacji nakłada się dodatkową warstwę kleju, co ma zapobiec nie tylko rozłączeniu się warstw, ale również powstaniu mikropęknięć (np.: na skutek upadku płyty). Dlatego o płyty CD, DVD, Blu-ray (niezależnie czy są one tłoczone, czy nagrywalne) należy dbać. Zachowując podstawowe zasady podczas użytkowania nośników CD, DVD czy Blu-ray znacznie ograniczymy możliwość “zniknięcia” danych.

Płyta tłoczona nie jest nośnikiem „zapisywalnym”, więc nie ma technicznej możliwości “dograć” do niej dane. Niestety również proces duplikacji (płyty nagrywalne) “zamyka sesję”, co uniemożliwia zapisanie dodatkowych plików w późniejszym czasie. Taka płyta jest tylko do odczytu.

Najwłaściwszą formą dostarczenia mastera do duplikacji lub tłoczenia jest przekazanie materiału w formie “obrazu płyty” na serwer FTP lub dostarczenie go na takim nośniku (CD, DVD, Blu-ray, itp.) jaki ma być wykonana kopia. To znaczy, że jeśli oczekują Państwo kopii w formacie CD-AUDIO, to masterem musi być płyta CD z zapisanymi danymi w/w formacie. Analogicznie w przypadku DVD czy Blu-ray, pendrive, karty pamięci.

Stanowczo “nie”! Płyta opisana jako “master” musi zawierać tylko te treści, które mają być powielone dlatego, że nie ingerujemy w treść zawartą na masterze. Nasze działania ograniczają się do wykonania identycznej kopii, jak Państwa master. Pliki z projektami graficznymi nadruków na płytach oraz poligrafii prosimy dostarczać na osobnych nośnikach lub przesyłając na serwer FTP lub e-mail.

Tak warto, ponieważ proof (analogowy lub certyfikowany cyfrowy) jest wzorcem kolorystycznym, co powoduje, że mają Państwo prawo oczekiwać, aby zamówione wydruki były zbliżone do tego wzoru. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy wydruk ma prawo delikatnie różnić się od wydruku wzorcowego. Należy również pamiętać, że technika druku cyfrowego nie gwarantuje idealnego odwzorowania kolorów, więc proof w tym przypadku nie będzie miał zastosowania.Uszlachetnienia druku typu folie mat lub błysk również mogą wpłynąć na odbiór kolorystyczny gotowej pracy i w tym przypadku proof ma ograniczone zastosowanie.

Oba formaty mają to samo zastosowanie – są nośnikami do jednokrotnego zapisu. Na obu nośnikach można zapisać te same dane. W obecnym czasie odtwarzalność w urządzeniach obu formatów jest bardzo powszechna i szacuje się ją na ponad 90%. Format DVD+R jest młodszym standardem, który nie został jeszcze zatwierdzony przez organizację “DVD Forum”, dlatego w tym sensie bezpieczniejsze jest używanie płyt DVD-R. Jednakże nasze doświadczenia pod względem zapisu i odtwarzania nie dyskryminują żadnego z formatów. Płyty DVD+R mają zajęty obszar na tzw.: korekcję błędów, płyty DVD-R nie mają takich obszarów, a przestrzeń przeznaczona jest na tzw.: pliki otwarcia i zamknięcia. Oto kilka cech technicznych różniących oba formaty:

• pojemność DVD-R to 4489 MB (4,383 GB, 4 706 074 624 bajtów)

• pojemność DVD+R to 4483 MB (4,377 GB, 4 700 372 992 bajtów)

• dwie wersje DVD-R: “for General” i “for Authoring”

• inny system adresowania sektorów, inna częstotliwość pofalowania ścieżki, inny kierunek wypalania

Podsumowując: konkretne cechy techniczne różniące oba formaty nie mają wpływu na takie aspekty jak jakość obrazu zapisanego filmu, jakość dźwięku, czy możliwość odczytu i zapisu danych.

Od początku wynalezienia i opatentowania płyt DVD-R, nośniki te ewoluowały zmieniając tzw. wersje. Pierwszą wersja oznaczona została nr 1.0. Kolejne wersje płyt miały numerację 1.01, 1.1, 1.11. Płyty DL (dual layer – dwu warstwowe) posiadają również oznaczenie wersji. Ta zasada dotyczy również nośników BD-R, BD-RE (Blu-ray). Różnice wersji płyt mogą wpływać na kompatybilność z urządzeniami nagrywającymi. Dlatego ważne jest, aby aktualizować firmware nagrywarek. Odpowiednie uaktualnienia dystrybuowane są przez producentów nagrywarek (najczęściej poprzez ich strony internetowe).

Poniżej lista najczęstszych błędów popełnianych przy tworzeniu mastera CD-AUDIO:

• płyta wypalona w trybie TAO zamiast w DAO

• zbyt szybka prędkość wypalania

• polskie znaki w CD-TEXT

• niewłaściwe kody PQ

• niewłaściwe kody ISRC

• trzaski, przeskakiwania w odsłuchu

• zbyt długie pauzy lub ich brak

• track lista ma inną kolejność utworów niż na poligrafii

Poniżej lista najczęstszych błędów popełnianych przy tworzeniu projektów graficznych:

• czcionki niezamienione na krzywe

• nieprawidłowa kolorystyka (RGB zamiast CMYK)

• brak spadów

• źle zmontowany booklet, digipack, ekopack (pozamieniane strony lub jako osobne pliki)

• brak podbitej czerni (oczekiwania inne od efektu końcowego)

• brak załączonych plików poglądowych

• suma kolorów CMYK wyższa niż 320%

• elementy czarno-białe w CMYK lub RGB (powinny być w skali szarości)

Spad to obszar druku, który wychodzi poza krawędź ostatecznej publikacji. Spad gwarantuje, że obszar druku będzie dochodził do samej krawędzi po przycięciu arkusza. Jeżeli w projekcie nie ma spadów, to ze względu na technologiczną niedokładność cięcia część egzemplarzy po wycięciu będzie posiadać biały niezadrukowany obszar. Najczęściej stosowany spad ma wartość 3 mm. Poniżej graficzne przykłady pracy bez i ze spadami:

Praca przygotowana bez spadów

bledy_grafika_#1_brak_spadow

Praca przygotowana ze spadami

bledy_grafika_#1_brak_spadow2

Ustawienie spadów w programie graficznym (przykład)

eksport_spady

Prawidłowo przygotowany projekt graficzny przeznaczony do druku w technologii cyfrowej lub offsetowej musi zawierać przestrzeń barw CMYK. Wszystkie grafiki zaimportowane do programu muszą zostać przekształcone z RGB na CMYK przed eksportem finalnego projektu. W zależności od posiadanego oprogramowania zamiana kolorów z RGB na CMYK może przybrać różny efekt (zależy od posiadanego algorytmu), dlatego jest to zadanie grafika przygotowującego projekt. Warto przy okazji wspomnieć, że projekty mogą zawierać kolory w systemie Pantone (paleta solid coated – nadruk na płytach lub coated/uncoated – nadruk na papierach). Doradzamy również aby czarno-białe zdjęcia przekształcać w kolory szarości, wtedy zdjęcia nie będą miały niepożądanego zabarwienia wynikającego z przewagi, któregoś koloru CMYK (chłodne czarne jeśli jest więcej C, ciepłe czarne jeśli jest więcej M).

Poniżej przykład grafiki w RGB (niewłaściwe) i CMYK (właściwe)

bledy_grafika_#2_rgb

Przykład użycia konwersji zdjęcia z RGB na CMYK w programie CorelDraw

zamiana z rgb na cmyk

Niedopuszczalne jest aby w projekcie graficznym dostarczanym w formacie PDF czcionki nie były zamienione na krzywe. Brak zamiany użytych czcionek na krzywe może spowodować nieprawidłowe zastąpienie ich podczas importu pliku w procesie przygotowania do druku, co wpłynie na ostateczny obraz grafiki. Dlatego aby uniknąć tego należy uprzednio zamienić wszystkie czcionki na krzywe. Można dokonać tego podczas edycji projektu lub podczas jego eksportu. Innym wyjściem jest przesłanie projektu jako TIFF, wtedy wszystkie obiekty (zdjęcia i teksty) przybiorą formę bitmapy, ale wtedy należy podwyższyć rozdzielczość projektu (około 600 dpi), aby uniknąć widocznej „pikselizacji” czcionek.

Przykład zamiany czcionek na krzywe podczas edycji grafiki

bledy_grafika_#3_krzywe

Przykład zamiany czcionek na krzywe podczas eksportu do PDF

bledy_grafika_#3_krzywe_eksport

Przykład czcionek w TIFF w rozdzielczości 300 i 600 dpi (w powiększeniu)

300vs600dpi
300vs600dpi2

Szczególnie w druku w offsetowym zastosowanie w projekcie czarnego obiektu składającego się wyłącznie z samego koloru K może dać efekt niezgodny z oczekiwanym. Taki obiekt zostanie zreprodukowany jako „wyblakły” czarny. Aby uniknąć tego efektu zaleca się podbicie czerni w obiektach składających się z K o dodatkowe kolory C50% oraz M50%. Uzyska się wtedy „głęboką czerń”. Prawidłowo podbity obiekt powinien posiadać następujące składowe: K100%, C50%, M50%. Zasada nie dotyczy czcionek w kolorze czarnym, jedynie obiektów o znacznej powierzchni. Przy tej okazji należy również wspomnieć o „nafarbieniu” (total ink), które nie powinno być wyższe niż 320% dla papierów powlekanych i 260% dla papierów niepowlekanych.

Przykład „czerni” składającej się z samego koloru K oraz „podbitej czerni”

czarny

Nafarbienie lub Total Ink są to pojęcia dotyczące druku offsetowego i związane z nasyceniem obiektu ilością farb. Każdy obiekt graficzny składający się kolorów CMYK może zawierać nasycenie każdego z kolorów od 0 do 100, ale ich suma nie może przekraczać wartości odpowiednich dla danego podłoża (papieru) ponieważ dojdzie do efektu „zalania”. Każde podłoże może przyjąć daną ilość farby, np.: papiery powlekane użyte do oferowanej przez nas poligrafii mogą przyjąć do 320% sumy kolorów. Oznacza to, że np.: dany obiekt lub jego fragment (bitmapa składająca się z wielu kolorowych obiektów) mogą mieć przykładowe składowe C100% + M100% + 100%Y + K20% = 320%. Mniejsze nasycenie będą musiały mieć obiekty drukowane na papierach offsetowych (niepowlekanych) zazwyczaj nie więcej niż 260%. Nafarbienie (total ink) można sprawdzić w niektórych programach graficznych (używając specjalnej funkcji „podgląd rozbarwień” lub wybierając najciemniejszy obszar i przykładając „pipetę kolorów”). Aby „z góry” ograniczyć nieprzekraczanie założonego nafarbienia można użyć specjalnych profili kolorystyczny i konwertować grafikę do jego ustawień. Można również użyć edycji ręcznej, ale zalecamy ją cierpliwym i zazwyczaj sprawdzi się jedynie w przypadku obiektów jednobarwnych wektorowych.

Prawidłowe nafarbienie (total ink) dla papierów powlekanych (poligrafie, koperty, ekopacki, digipacki) oraz nieprawidłowe

zly_total_ink_340%
dobry_total_ink_295%

Przykład ustawienia profilu, który automatycznie zmieni nafarbienie ograniczone do 300% (profil ISO Coated v2 300%) podczas zamiany z RGB na CMYK

konwersja_total_ink

Na naszej stronie w zakładce „do pobrania” dostępne są szablony graficzne dotyczące poligrafii oraz opakowań kartonowych: kopert, ekopacków, digipacków, które są w sakli 1:1. Zatem wystarczy je zaimportować do programu i podstawić własną grafikę. Należy jedynie pamiętać, aby gotowy projekt przesłać do nas bez naniesionego szablonu.

Przykłady poniżej

szablon
projekt_bez_szablonu

„Obraz płyty” to wierna kopia danych zapisanych na płycie CD lub DVD, jest to bezpieczna forma (wyklucza ingerencję) dostarczania mastera do kopiowania lub tłoczenia płyt. Prosimy o zapoznanie się z instrukcją w jaki sposób można utworzyć plik „obrazu płyty” – kliknij

“Ten się nie myli, kto nic nie robi”. Jeśli uważacie Państwo, że praca którą wykonaliśmy nie została wykonana właściwie lub zawiera błędy ilościowe prosimy o zgłoszenie tego faktu poprzez formularz reklamacyjny. Jeśli reklamacja dotyczy wady jakościowej, zamawiający jest zobowiązany do dostarczenia (na własny koszt) całego nakładu zamówionego towaru. Poniżej procedura reklamacji:

1. Zgłoszenie reklamacji na formularzu reklamacyjnym

2. Dostarczenie reklamowanego towaru w celu oceny wady

3. Ocena wady

4. Ustosunkowanie się do reklamacji